Bakan Şimşek: "Kripto varlık alım satım platformlarına SPK tarafından lisans verilecek"

[Teknoloji]

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, bir süredir hazırlıkları süren kripto varlıklar konusundaki yasal düzenlemeye ilişkin değerlendirmelerini paylaştı. Hatırlarsanız, Dijital Türk Lirası Birinci Faz Değerlendirme Raporu'ndan öne çıkanları sizlere aktarmıştık. Şimşek, kripto varlıklara ilişkin yasal düzenlemenin teknik çalışmalarında son aşamaya geldiklerini dile getirdi.

Kripto para piyasasındaki risklere dikkat çeken Mehmet Şimşek şunları söyledi:

"Dolayısıyla ülkemizde uluslararası uygulamalara benzer şekilde kripto varlıklarla işlem yapan tarafların risklerinin azaltılması adına adım atıyoruz. Bu aynı zamanda gri listeden çıkmak için FATF kapsamında atmamız gereken adımlardan birini de oluşturuyor."

Buna ek olarak Bakan Şimşek, Merkez Bankası ve MASAK'ın halihazırda bu konuda yaptığı düzenlemelerden bahsetti:

"Bu düzenlemelerle platformlarda gerçekleşen işlemler ve transferler gibi konularda bilgi sahibi olabilme imkanını edindik ama tabii bundan daha fazlasını yapmamız gerekiyor."

SPK lisansı ve asgari faaliyet şartları zorunluluğu​

Mehmet Şimşek'in aktardıklarına göre; kripto varlık alım satım platformlarına SPK tarafından lisans verilecek, finansal kuruluşlara benzer olarak asgari faaliyet şartları zorunluluğu getirilecek. Mehmet Şimşek, asgari faaliyet şartları zorunluluğu hakkında şunları söyledi:

Bunlar kurucu ve yöneticilere ilişkin şartlar, organizasyonel yükümlülükler, sermaye şartı, bilgi işlem altyapısı yükümlülükleri şeklinde olacak. Faaliyet şartlarının detayları ikincil düzenlemeyle belirlenecek. Tabi bu düzenlemeleri yaparken bazı tanımları da yapmak gerekiyor. Uluslararası düzenlemelerle uyumlu olacak şekilde kripto varlık, cüzdan, kripto varlık hizmet sağlayıcı, kripto varlık saklama hizmeti ve kripto varlık alım-satım platformu tanımlarına yer verildi. Taslağımızda kripto varlıklar geniş anlamda tanımlandı. Buna göre, kripto varlık, 'Dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak elektronik olarak oluşturulup saklanabilen, dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan ve değer veya hak ifade edebilen gayrimaddi varlıklar' olarak tanımlandı. Belirli sınırlar dahilinde yapılacak tanımların ileride ortaya çıkabilecek farklı kripto varlıkları kapsamayabileceği değerlendirilerek, tanımın en kapsayıcı şekilde oluşturulması amaçlandı."

Mehmet Şimşek, kripto varlık ihracı konusunda taslakta iki farklı hususun düzenlendiğini ifade etti:

Sermaye piyasası araçlarının Merkezi Kayıt Kuruluşundaki (MKK) kaydi sistem yerine kripto varlık olarak ihracına imkan verecek şekilde düzenleme yapma konusunda SPK'ye yetki tanınacak. Blokzincir ve benzeri teknolojileri geliştiren kişilerin, değeri bu teknolojilerden ayrıştırılamayan nitelikteki blokzincir teknolojisi altyapısını oluşturan kripto varlıklarının satışının kitle fonlaması yöntemiyle yapabilmesine yönelik düzenleme yetkisine yer verilecek."

Mehmet Şimşek'in aktardıklarına göre; düzenleme bu aşamada vergiyi odak noktası olarak almayacak. Bu bağlamda bu konu ayrıca çalışılacak. Bakan Şimşek, değerlendirmesinde halihazırda platformlar kapsamında pek çok kripto varlığın işlem gördüğüne dikkat çekerken, prensip olarak platformlarda listelenecek kripto varlıklara müdahale edilmemesine yönelik politika benimsediklerini dile getirdi. Ayrıca Şimşek'in değerlendirmesine göre; platformlarda işlem görecek kripto varlıkların belirlenmesine ilişkin yazılı prosedür oluşturma zorunluluğu getirilecek:

"Bu konuda gerektiğinde müdahale de edilebilmesi bakımından ilave ilke ve esasları düzenleme yetkisi SPK'ye verildi. Taslakta yatırımcıların varlıklarının suistimal edilmesi riskine karşı saklama konusu da dikkate alındı. Saklama esasları ve saklama yapabilecek kuruluşların belirlenmesi konusunda SPK tarafından düzenleme yapılacak. Ayrıca, tedbir ve yaptırımlarla ilgili genel çerçeveyi belirliyoruz."

FATF'ın 15 no'lu teknik standardı​

Yazının başında da belirttiğimiz üzere Şimşek, düzenlemenin Türkiye'nin FATF'ın gri listesinden çıkmasındaki rolünü de değerlendirdi. Şimşek'in aktardıklarına göre ülkenin kripto varlıklarla ilgili "kısmi uyumlu" olarak değerlendirildiği bölüm, FATF'ın ülkenin genel eylem planı uygulama eksiklikleriyle ilgili değerlendirmesi kapsamında değil, daha çok teknik standartlarla ilgili. Bu bağlamda Türkiye, 40 teknik standart içinde 15 no'lu "Yeni Teknolojiler" standardında "kısmi uyumlu" kategoride bulunuyor. Mehmet Şimşek sözlerini şöyle devam ettirdi:

"Bu standart dışında geri kalanların tamamında ya 'uyumlu' ya da 'büyük ölçüde uyumlu' kategorideyiz. Kripto varlıklarla ilgili düzenleme taslağımızın yasalaşması ve kripto varlık hizmet sağlayıcıların lisanslanmaya başlamasıyla birlikte FATF'ın 15 no'lu teknik standardı kapsamında getirilen eleştirileri bertaraf edip 'kısmi uyumlu' kategorisinden çıkacağımız değerlendirilmektedir. Öte yandan bu konu teknik standartla ilgili olup gri listeden çıkmamız için aranan tek şart elbette sadece 15 no'lu standart değildir."

Şimşek, değerlendirmesinde düzenlemenin temel amaçlarını da detaylandırdı:

"Kripto varlık düzenlemesiyle temel hedefimiz bu alanı daha güvenli hale getirmek ve ortaya çıkabilecek riskleri bertaraf etmek. Yaklaşımımız kısıtlayıcı değil, belirsizlikleri ortadan kaldırmak ve olası riskleri kontrol altına almak üzerine kurulu. Aynı zamanda da blokzincir teknolojisi ve kripto varlık ekosisteminin gelişmesinin önünü de açmayı amaçlıyoruz."