Dünyadan Haberler
Moderator
İngiltere'de yaşayan 41 yaşındaki Charlie Rolstone, televizyon izlerken tetiklenen migren ağrılarına ''Chiari malformasyonu'' olarak bilinen bir beyin hastalığının neden olduğunu öğrendi. Şimdilerde ağrı kesiciler ve epilepsi ilaçlarıyla hayatta kalmayı başaran talihsiz kadın, hastalığın sinsi belirtileri konusunda herkesi dikkatli olmaya çağırdı.
Hayatının büyük bir kısmında migren ataklarıyla mücadele eden Charlie Rolstone, son yıllarda özellikle televizyon izlerken artan baş ağrıları nedeniyle epey zorlanıyordu. 2021 yılında bir gece eğlencesinden eve dönerken bayılan Charlie Rolstone, çeşitli sağlık taramalarından geçti. Doktorlar, İngiliz kadına ''Chiari malformasyonu'' tanısı koydu. Ölümcül bir beyin hastalığı olan ''Chiari malformasyonu'' genellikle beynin alt kısmında ortaya çıkıyor.
Daha önce de sık sık bayıldığını anlatan Rolstone, ''Bir keresinde arkadaşıma kek yaparken aşırı yorgun hissederek düşüp bayılmıştım. Gerisini pek hatırlamıyorum, aklımda kalan tek şey kendimi ambulansta bulduğumdu'' dedi.
Şu anda tedavi gören Charlie Rolstone, ''Tıpkı teşhisten önce olduğu gibi yine televizyon izleyemiyorum, uzun dakikalar telefonla oynayamıyorum. Hastalığıma yönelik bir tedavi yöntemi yok ancak baş ağrılarımın dinmesi için epilepsi ilaçları kullanıyorum. Aldığım ağrı kesiciler de nöbet geçirmeme engel oluyor'' ifadelerini kullandı.
Chiari malformasyonu, beyin ve omurilik arasındaki bölgenin anormal bir şekilde yer değiştirmesiyle ortaya çıkan bir nörolojik durumdur. Normalde, beyin kafatası içinde belirli bir alanda yer alırken, Chiari malformasyonunda beynin bazı kısımları, özellikle beyincik ve beyin sapı, omuriliğe baskı yapacak şekilde kafatasının alt kısmına doğru sarkar. Bu anormal yerleşim, beynin normal fonksiyonlarını yerine getirmesini zorlaştırabilir ve omuriliğe zarar verebilir.
Chiari malformasyonunun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, bazı vakalar doğuştan gelirken, bazıları ilerleyen yıllarda gelişebilir. Çoğu zaman belirtiler, genç yaşlarda başlar ancak bazı kişilerde hastalık, yıllarca belirti vermeyebilir.
Chiari malformasyonu, birkaç farklı tipe ayrılır ve her birinin kendine özgü özellikleri vardır. En yaygın tür, tip 1 Chiari malformasyonudur. Bu türde, beyincik ve beyin sapının alt kısmı, normalden daha aşağıya sarkar ve omuriliğe baskı yapar. Çoğu kişi bu durumu yıllarca fark etmeyebilir ve yalnızca şiddetli baş ağrıları, denge problemleri ya da diğer sinirsel semptomlarla tanı alabilir. Tip 2 Chiari malformasyonu, genellikle doğuştan gelir ve beyin sapı ile beyincik kısmı, kafatasının alt kısmına sarkar. Bu tür, çoğu zaman doğumdan hemen sonra fark edilir ve spina bifida gibi diğer doğumsal hastalıklarla birlikte görülebilir. Tip 3 Chiari malformasyonu çok daha nadirdir ve daha ciddi bir durumdur. Beyincik ve beyin sapı, kafatası dışında yer alabilir, bu da hayati risk oluşturabilir. Tip 4 Chiari malformasyonu ise çok ender görülen bir türdür ve beyincikte ciddi gelişimsel eksikliklere neden olur.
Chiari malformasyonunun belirtileri, hastalığın şiddetine, tipine ve bireyin genel sağlık durumuna göre değişir. Bazı insanlar bu durumu belirgin semptomlar olmadan taşıyabilirken, diğerleri baş ağrıları, boyun ağrısı, denge sorunları, kas zayıflığı ve görme problemleri gibi ciddi belirtiler yaşayabilir. En yaygın semptomlar, başın arka kısmında meydana gelen keskin baş ağrılarıdır. Bu baş ağrıları genellikle öksürme, hapşırma ya da başı ani hareketlerle eğme gibi durumlarla daha da kötüleşebilir. Denge problemleri ve koordinasyon eksiklikleri, hastaların günlük yaşamlarını önemli ölçüde etkiler. Omurilik üzerinde baskı yapıldığı için, kaslarda zayıflık, uyuşma ya da karıncalanma hissi de sıklıkla görülen belirtilerdendir. İleri düzeyde vakalarda, kişinin yutma zorluğu yaşaması, solunum problemleri ve diğer nörolojik belirtiler gelişebilir.
Chiari malformasyonunun tanısı genellikle manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ile konur. MRI, beyindeki yapısal değişiklikleri ve beyincik ile beyin sapının anormal yerleşimini görmek için kullanılır. Bazen, hastaların daha ayrıntılı değerlendirilmesi için, bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları veya diğer nörolojik testler de uygulanabilir. Tedavi, hastanın yaşadığı belirtilere, Chiari malformasyonunun tipine ve şiddetine bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda, bazı hastalar yalnızca izleme altında tutulabilir ve semptomatik tedavi, ağrı yönetimi veya fizik tedavi gibi yöntemlerle desteklenir. Ancak, daha ciddi vakalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Cerrahi tedavi, genellikle beyin ve omurilik arasındaki baskıyı azaltmaya yönelik olup, cerrahlar genellikle omuriliğe baskı yapacak dokuları çıkararak ya da kafatasının bazı bölümlerini yeniden şekillendirerek beynin yerleşimini iyileştirmeye çalışır.