Sağlık
Moderator
Karaciğer, "vücudun fabrikası" olarak tanımlanıyor. Karaciğer sağlığını koruyamadığınızda karaciğer yağlanması, hepatit hatta siroz gibi ciddi sağlık sorunları gelişebiliyor. Hem vücudun genel sağlığını iyileştirmek hem de karaciğer gibi hayati bir öneme sahip olan organları korumak için sağlıklı beslenmeye özen göstermeniz gerekiyor. Karaciğer uzmanlarının asla tüketilmesini istemediği bazı besinler var ve bu gıdalar farkında olmadan karaciğere ciddi zararlar verebiliyor.
Vücudun en büyük organlarından biri olan ve karın boşluğunun sağ üst kısmında yer alan karaciğer, vitamin ve minerallerin depolanması, kan pıhtılaşma faktörlerinin üretimi, enzim ve protein sentezi, yağ ve şekerin depolanması, alkol, ilaç ve toksik maddelerin vücuttan uzaklaştırılması gibi pek çok hayati görevi bulunur.
Sağlıklı bir vücuda sahip olmak için karaciğer sağlığını da önemsemeniz gerekir. Alkol ve sigara kullanımı ile gereksiz ilaç kullanımından kaçınmak, düzenli egzersiz yapmak, stresten uzak durmak, sağlık kontrollerini düzenli olarak yaptırmak ve en önemlisi de sağlıklı beslenme alışkanlıkları geliştirmek karaciğer sağlığını korumanıza yardımcı olabilir.
Karaciğeri korumak için özellikle bazı besinleri hayatınızdan tamamen çıkarmanız önerilir. Karaciğer uzmanlarının yasaklı besinler listesinde olan bu gıdalar karaciğere hasar vererek, karaciğer yağlanmasını artırabiliyor. Uzmanlar bu besinlerin tüketilmemesi gerektiğini belirtiliyor.
Karaciğer, alkolü metabolize ederken toksik yan ürünler üretir. Sürekli alkol tüketimi karaciğere zarar verebilir ve siroza yol açabilir.
Amerikan Karaciğer Vakfı (American Liver Foundation), karaciğer hasarı olan kişilerin alkolü tamamen bırakmasını önermektedir.
Trans yağlar ve doymuş yağlar, karaciğer yağlanmasını artırabilir. Paketli atıştırmalıklar, kızartmalar ve margarin bu kategoriye girer.Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu, trans yağların hem karaciğer yağlanmasını hem de genel inflamasyonu artırdığını vurgular.
Şeker ve fruktoz, karaciğer tarafından yağa dönüştürülür. Bu durum, non-alkolik yağlı karaciğer hastalığına yol açabilir. Cleveland Clinic, yüksek şeker içeren içeceklerden (gazlı içecekler, enerji içecekleri) kaçınılmasını önerir.
Vücudun protein ihtiyacını karşılamak için kırmızı et tüketimi önemlidir. Ancak aşırı kırmızı et tüketimi karaciğer sağlığını olumsuz etkileyebilir. Yüksek doymuş yağ ve nitrit içeriği karaciğerin detoks kapasitesini zorlar.
Tuz, sıvı tutulmasına ve karaciğer hasarına yol açabilir. Konserve çorbalar ve hazır soslar bu gruba girer. Dünya Sağlık Örgütü (WHO), günlük tuz tüketiminin 5 gramı geçmemesi gerektiğini vurgular.
Fazla yağ, karaciğeri zorlar ve yağlı karaciğer hastalığını tetikleyebilir. Johns Hopkins Medicine, özellikle kızartmaların karaciğer sağlığını olumsuz etkilediğini belirtir. Hem genel sağlığı korumak ve hem de karaciğer hastalıklarını önlemek için aşırı yağlı besinlerden uzak durmanız önerilir.
Beyaz un, işlenme sürecinde kepek ve ruşeymden arındırıldığı için lif, vitamin ve minerallerini büyük ölçüde kaybeder. Bu durum, beyaz unu besin değeri düşük bir karbonhidrat kaynağı haline getirir.
Yüksek glisemik indeksi nedeniyle beyaz un, kan şekerini hızla yükseltir ve kısa sürede düşmesine neden olur. Bu durum, ani açlık hissi ve yorgunluk gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca uzun vadede insülin direncine ve tip 2 diyabete davetiye çıkarabilir.Bu tür gıdalar, hızlı kan şekeri dalgalanmalarına ve insülin direncine neden olarak karaciğer yağlanmasını artırabilir.British Liver Trust, tam tahılların tercih edilmesini önermektedir.
Enerji içeceklerindeki katkı maddeleri ve aşırı kafein karaciğer için toksik olabilir.ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA), enerji içeceklerinin karaciğer hasarına katkıda bulunabileceğini belirtir.Bu besinlerden kaçınmak, karaciğerin sağlıklı kalmasına yardımcı olabilir.