Yasam
Moderator
Ebeveynlerin çocuklarıyla kurduğu iletişim, onların duygusal gelişiminde ve davranışlarında belirleyici bir rol oynuyor. Ancak kimi zaman iyi niyetle kullanılan ifadeler bile çocukların psikolojisinde olumsuz izler bırakabiliyor.
Çocuk psikoloğu Reem Raouda, çocukların davranışlarını olumlu yönde etkileyebilmek için ebeveynlerin diline eklemesi gereken bazı ifadeleri ve kaçınılması gerekenleri CNBC’ye anlattı.
Raouda'ya göre, yıllardır ebeveynlerin sıklıkla kullandığı “Çünkü ben öyle dedim” ifadesi, etkisiz ve iletişimi kesen bir yaklaşım. Uzman isim, bu kalıbın yerine şu şekilde bir ifade öneriyor: “Bu kararı sevmediğini biliyorum. Sana bunun nedenini açıklayacağım ve sonra devam edeceğiz.”
Raouda, bu ifadenin çocuğun duygularını kabul ederken aynı zamanda ebeveynin otoritesini sakin ve kararlı bir şekilde pekiştirdiğini vurguluyor.
Çaresiz kalan pek çok ebeveynin başvurduğu bir diğer yöntem ise ''Beni dinlemezsen, şu ayrıcalığı kaybedersin'' gibi tehditkar cümleler. Ancak Raouda, bunun yerine ''Belirli davranışı yapmaya hazır olduğunda, istediğin aktiviteyi yapabiliriz'' ifadesinin kullanılmasını öneriyor. Bu yaklaşımın çocuğa seçim hakkı sunduğunu ve güç dengesini değiştirdiğini belirten Raouda, ''Sınırı ortadan kaldırmıyorsunuz, mücadeleyi ortadan kaldırıyorsunuz'' diyor.
Çocuğun duygularını küçümseyen “Abartma, bir şeyin yok” gibi ifadeler de oldukça zararlı. Raouda’ya göre, bu tarz duygusal geçersizleştirme çocukta “duygularım yanlış” algısı oluşturuyor ve bu da ebeveynle olan bağı zedeliyor. Uzman isim, ''Bir çocuk kendini duyulmuş hissettiğinde daha hızlı sakinleşir ve size daha çok güvenir” diye ekliyor.
Uzmanlar, çocuğun ihtiyaçlarından çok ebeveynin duygusal ihtiyaçlarını önceleyen ‘ego merkezli ebeveynlik’ten uzak durulması gerektiği konusunda da uyarıyor. Ruh sağlığı terapisti Cheryl Groskopf bu durumu, “Ego ebeveynliği, ebeveynin kendisini kontrol sahibi veya onaylanmış hissetme ihtiyacından kaynaklanır'' sözleriyle tanımlıyor. Bu tür ebeveynlik, çocuğun gelişimini desteklemekten ziyade, ebeveynin imajını ya da duygusal durumunu korumaya yöneliktir.
Dr. Caroline Fenkel’e göre ego odaklı ebeveynle büyüyen çocuklar, sevgiyi hak etmek için “mükemmel olma” baskısı taşıyor. Mükemmeliyetçiliği ilerleyen zamanlarda kaygı, düşük özgüven ve başarısızlık korkusu gibi ciddi psikolojik sorunlar takip ediyor.